Sau nhiều thập niên bị mai một, nghi lễ nhảy và tắm lửa đầu năm mang theo khát vọng xua đi tăm tối, đón sự ấm áp, an lành và lòng can đảm đã được đồng bào dân tộc Dao đỏ, xã Nậm Đét, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai phục dựng.
Cộng đồng dân tộc Dao đỏ đã chọn môi trường khắc nghiệt nhất để thử thách, rèn ý chí quyết tâm và lòng can đảm. Nghi lễ nhảy lửa, tắm lửa thoạt nhìn rất kỳ bí và đậm chất sử thi, nhưng thực ra lại bao hàm ý nghĩa nhân sinh và thời đại sâu sắc. Thông qua nghi lễ này, đồng bào dân tộc Dao muốn khẳng định rằng: Nếu có quyết tâm và sự can trường, con người có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có thể an toàn, thậm chí vui tươi giữa dầu sôi, lửa bỏng.
Ông Triệu Kim Tiến, Chủ nghi lễ cho biết: “Nghi lễ tắm lửa và nhảy lửa của người Dao đỏ đã có từ rất lâu đời, nhưng từ mấy chục năm nay không còn được tổ chức. Những khó khăn, thử thách trong cuộc sống thì không bao giờ hết, bởi vậy lòng can đảm phải liên tục được tôi rèn. Đó là lý do mà chúng tôi phục dựng lại nghi lễ này. Người nhảy lửa phải là đàn ông đã ở độ tuổi trưởng thành, có đủ sức khỏe và nghị lực để vượt qua thử thách”.
Nghi lễ nhảy lửa, tắm lửa của đồng bào dân tộc Dao đỏ cũng gắn liền với yếu tố tâm linh, cầu phúc, cầu may đầu năm mới. Mọi người tin rằng ánh lửa sẽ giúp gột rửa lại mình, xua đi những điều không may mắn, đón nhận sự ấm áp, an lành trong suốt cả năm. Với ý nghĩa nhân văn sâu sắc và giá trị giáo dục con người như vậy, nên cấp ủy, chính quyền các địa phương có đông đồng bào dân tộc Dao sinh sống ở Lào Cai đang chủ trương khôi phục lại và nhân rộng nghi lễ độc đáo này.
Nghi lễ tắm và nhảy lửa là nét sinh hoạt văn hóa tinh thần hết sức phong phú và độc đáo của đồng bào Dao đỏ, vừa có ý nghĩa giáo dục lòng can đảm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách của con người, vừa chứa đựng niềm tin, hướng cộng đồng tới cái thiện và những việc làm tốt. Việc hàng chục thanh niên người Dao không phải là thầy mo, thầy cúng có thể cùng lúc tham gia nhảy lửa cũng xóa tan mọi đồn thổi về sự kỳ bí đậm chất dị đoan của nghi lễ này, khẳng định rằng những đôi chân trần có thể nhảy múa trên lửa không không phải nhờ vào một sức mạnh siêu nhiên nào đó, mà bằng chính quyết tâm và sự can đảm của con người.
