Biệt thự Cầu Đá (còn gọi Lầu Bảo Đại) tọa lạc trên đỉnh núi Chụt, là một di tích lịch sử văn hóa khá nổi tiếng, nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 6km. Đây là một công trình kiến trúc độc đáo, có sự kết hợp hài hòa giữa phong cách kiến trúc phương Tây với nghệ thuật hoa viên phương Đông. Cụm di tích này từng là nơi nghỉ dưỡng của vua Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu mỗi khi đến phố biển Nha Trang.
Biệt thự Cầu Đá được xây dựng trên ba ngọn đồi của núi Chụt, nhô ra giữa biển xanh, thuộc phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang. Khu biệt thự này nằm ở vị trí đắc địa nhất vịnh biển Nha Trang. Từ xa, núi Chụt chạy dài theo bờ biển giống như con rồng xanh khổng lồ ôm lấy phố biển, ba ngọn đồi nhô lên mỏm núi giống như đầu rồng đang vươn ra giữa biển xanh.
Biệt thự Cầu Đá gắn liền với sự ra đời của Viện hải dương học Đông Dương (hiện là Viện hải dương học Nha Trang). Năm 1923, người Pháp đã xây dựng một cụm biệt thự trên núi Chụt để làm nơi ăn ở cho các nhà hải dương học đến nghiên cứu vùng biển Đông Nam Á, bởi Nha Trang gần trung tâm điểm của biển Đông, nơi hội tụ các quần thể sinh vật biển đa dạng và phong phú. Từ đó, núi Chụt hoang sơ đã dần mọc lên năm ngôi biệt thự trên đỉnh đồi và ba nhà làm việc, nghiên cứu thực nghiệm khoa học dưới chân đồi, sát mé biển. Người Pháp đặt tên cho các ngôi biệt thự này theo tên các loài cây và hoa trồng xung quanh. Lần lượt từ mỏm núi trở vào là biệt thự Xương Rồng, Bông Sứ, Bông Giấy, Phượng Vĩ, Cây Bàng. Chủ nhân đầu tiên của biệt thự Xương Rồng là tiến sĩ A.Crem, người Đức. Ông là vị giám đốc đầu tiên của Viện hải dương học Nha Trang. Từ năm 1940 đến 1945, hoàng đế Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương thường đến nghỉ ngơi ở biệt thự Xương Rồng, lấy việc câu cá, ngắm biển làm thú tiêu khiển nên cái tên Lầu Bảo Đại có từ đó. Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, gia đình tổng thống Ngô Đình Diệm là chủ nhân mới của hai khu biệt thự Xương Rồng và Bông Sứ. Bà Trần Lệ Xuân - phu nhân cố vấn Ngô Đình Nhu - đã đặt tên mới cho biệt thự Xương Rồng là Nghinh Phong và Bông Sứ là Vọng Nguyệt. Từ sau năm 1975, Lầu Bảo Đại đã mở cửa đón và phục vụ khách tham quan du lịch.
Năm tòa biệt thự được xây dựng theo kiến trúc của Pháp trong khuôn viên rộng 12ha, ẩn mình dưới những tán cây bàng tỏa bóng mát quanh năm. Kiến trúc và cảnh quan hài hòa tạo cho du khách cảm giác thoải mái, phiêu bồng mỗi khi ghé thăm. Tại những tòa biệt thự này, du khách có thể nhìn ra biển xanh với những hòn đảo lớn nhỏ nhấp nhô. Khuôn viên Lầu Bảo Đại ôm một vòng cung tạo ra eo biển nhỏ với những rặng dừa, biển xanh cát trắng nắng vàng. Đến Lầu Bảo Đại vào mùa hè, các loài hoa đua nhau khoe sắc, đặc biệt là phượng vĩ. Từ Lầu Bảo Đại, du khách có thể thả tầm nhìn ra xa, ngắm toàn bộ thành phố biển Nha Trang với những cảnh quan tuyệt đẹp. Hiện nay, biệt thự Cầu Đá trở thành khu du lịch Bảo Đại, một điểm du lịch thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng.
(Nguồn: Website báo CA.TPHCM)
