Nằm cách thành phố Ðiện Biên Phủ hơn 30 km về hướng đông bắc, trên độ cao gần 1.000 m so với mực nước biển, hồ Pa Khoang như một viên ngọc bích điểm xuyết cho cảnh quan hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc điệp trùng, hiểm trở. Ðiện Biên đang xây dựng cơ sở hạ tầng và kêu gọi đầu tư để xây dựng khu vực hồ trở thành một khu du lịch sinh thái lớn.
Trên con đường quanh co đèo, dốc đi vào trung tâm xã Mường Phăng, huyện Ðiện Biên, thấp thoáng sau những vạt cây rừng, du khách thỉnh thoảng được chiêm ngưỡng một khoảng trời rộng mở cùng mặt nước hồ Pa Khoang trong xanh, yên tĩnh, soi bóng núi non, mây trời và đại ngàn xanh thẫm. Trước đây, trúc mọc rất nhiều trong những cánh rừng ở khu vực lòng hồ, có lẽ vì thế mà sau này hồ nước được tạo nên từ sức lao động của con người trên vùng núi cao đã mang cái tên gọi thơ mộng Pa Khoang, theo tiếng Thái có nghĩa là hồ Rừng Trúc.
Hồ rộng 2.400 ha, bao gồm diện tích mặt hồ cùng các vùng phụ cận, là nguồn nước tưới quan trọng cho hàng chục nghìn ha đất ruộng, đất rừng Ðiện Biên. Sau khi được đưa vào sử dụng, hồ đã cung cấp đủ nước để cánh đồng Mường Thanh rộng hơn 5.000 ha có thể trồng mỗi năm hai vụ lúa và trở thành vựa lúa đặc sản lớn nhất Tây Bắc. Ngoài ra, hồ còn có tác dụng điều hòa không khí, hạn chế những tác hại của mưa lũ và giữ nước cho các công trình thủy điện Thác Bay, Nà Lơi. Cũng từ nhiều năm nay, nhân dân ở các bản làng trong vùng đã trồng nhiều cây lấy gỗ, cây ăn quả lâu năm ở chung quanh hồ và các đảo, tạo nên một thảm cây xanh dầy đặc, phong phú về chủng loại thực vật, góp phần cuốn hút các loài chim và muông thú trở về, tạo thế cân bằng trong sự phát triển của hệ sinh thái.
Nằm giữa thành phố Ðiện Biên Phủ và khu di tích lịch sử Sở Chỉ huy chiến dịch của Ðại tướng Võ Nguyên Giáp, hồ Pa Khoang như một cầu nối của hai trung tâm di tích và là điểm du lịch sinh thái đầy thú vị, hấp dẫn trên tuyến du lịch nổi tiếng này. Vào những ngày hè nóng bức, khu vực hồ thu hút khá đông khách nghỉ cuối tuần. Ðến đây, ngoài bầu không khí dịu mát, trong lành, được hòa mình vào thiên nhiên trong mầu xanh cây lá của các cánh rừng bạt ngàn, du khách còn có dịp bồng bềnh trên chiếc thuyền nhỏ có mái che trôi theo những con sóng lăn tăn mặt hồ và để tâm hồn mình lãng du cùng mây trời, sông nước. Thuyền sẽ đưa khách len lỏi vào tận những ngóc ngách các đảo rừng, thám hiểm và khám phá biết bao điều bí ẩn của tự nhiên. Nếu muốn, khách có thể neo đậu thuyền bên các rặng cây rậm rạp phủ kín ven bờ, buông cần câu cá hoặc nghỉ ngơi, thưởng ngoạn cảnh quan. Theo nhiều khách du lịch từng đến Pa Khoang, phong cảnh ở đây thật sự đẹp và mộng mơ nhất là lúc bình minh lên với những tia nắng ban mai đang hé rạng và khi hoàng hôn buông xuống với mầu xanh tím huyền ảo của mặt nước và rừng núi, còn bầu trời thì xao xác từng đàn chim đang chao cánh tìm đường về tổ.
Sau chương trình tham quan trên hồ, những người chèo thuyền kiêm hướng dẫn viên tiếp tục đưa du khách lên thăm các đảo. Rảo bước trong tán cây rừng rậm rịt, hít căng bầu không khí trong lành, lòng người trở nên thanh thản, bao ưu phiền bỗng như tan biến giữa thiên nhiên. Xen kẽ giữa các lùm cây, thấp thoáng những mái nhà sàn và các căn chòi lá để khách nghỉ chân, thư giãn. Nhiều con đường mòn sẽ dẫn du khách lên tận đỉnh núi trên một số đảo để chiêm ngưỡng khung cảnh hùng vĩ, thanh bình của vùng cao Tây Bắc.
Ðến Pa Khoang, một trong những thú vui của du khách là được thưởng thức đặc sản mang đậm hương vị núi rừng và những món ăn được chế biến từ cá, tôm đánh bắt trong hồ. Trữ lượng cá ở đây hiện ước tính khoảng hơn một nghìn tấn dự trữ với chất lượng thật tuyệt vời, thịt cá thơm và đậm đà bởi nguồn nước trong sạch và thức ăn tự nhiên dồi dào. Khách có thể nghỉ lại ở khu nhà nghỉ hoặc những bản văn hóa dân tộc Thái, Khơ Mú nằm ven hồ. Bữa ăn tối sẽ chuyển thành các cuộc liên hoan giao lưu văn nghệ, khách được thưởng thức món xôi đồ đựng trong coóng và những khoanh cơm lam ngào ngạt mùi lúa nương cùng các xiên cá nướng, thịt hun khói bên các ché rượu thơm nồng. Người dân Pa Khoang sống rất cởi mở, thân thiện và mến khách, trong các bản làng, khách còn có dịp tìm hiểu về những giá trị văn hóa truyền thống đầy bản sắc, các điệu xòe và những làn điệu dân ca trữ tình. Pa Khoang còn là vùng đất của truyền thuyết và huyền thoại với câu chuyện cổ về nguồn gốc các dân tộc anh em cùng sinh ra từ một quả bầu khô, thấm đượm tình đoàn kết cộng đồng.
Với những tiềm năng du lịch tự nhiên và nhân văn dồi dào, dự án về khu du lịch sinh thái, văn hóa hồ Pa Khoang đã được tỉnh Ðiện Biên phê duyệt kết hợp cùng các dự án phát triển kinh tế, xã hội khác, trong đó một số hạng mục cơ sở hạ tầng đã được triển khai. Tỉnh cũng đang kêu gọi nguồn vốn đầu tư ở trong nước và ngoài nước để dự án du lịch Pa Khoang sớm trở thành hiện thực, góp phần đưa du lịch Ðiện Biên cất cánh.
(Nguồn: Nhân Dân)
