Làng văn hoá Pác Ngòi (Bắc Kạn)

Trên 70 ngôi nhà có kiến trúc theo kiểu nhà sàn dân tộc Tày nằm dựa lưng vào vách núi, soi bóng xuống mặt hồ Ba Bể tạo thành một bức tranh đầy quyến rũ. Đó là quần thể làng văn hoá Pác Ngòi xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, Bắc Kạn.

Nằm trọn trong vùng lõi Vườn quốc gia Ba Bể, thôn Pác Ngòi, xã Nam Mẫu ( Ba Bể) có 78 hộ với 377 nhân khẩu, chủ yếu dân tộc Tày sinh sống. Pác Ngòi là một trong những thôn ít ỏi còn lưu giữ được những phong tục, tập quán mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc Tày.

Đến với thôn Pác Ngòi, ngoài thưởng ngoạn cảnh đẹp thiên nhiên trong Vườn quốc gia Ba Bể, ghé chân vào thôn Pác Ngòi, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những ngôi nhà sàn cổ; được nghe những làn điệu then, shi, lượn khá nguyên bản và ấn tượng. Hiện nay trong thôn đã thành lập ra một đội văn nghệ, do nghệ nhân Triệu Văn Thư ( là người giỏi về hát then, chơi các nhạc cụ như: sáo, khèn) làm tổ trưởng đội văn nghệ này, mỗi khi có việc làng, đội văn nghệ lại biểu diễn văn nghệ cho mọi người xem. Nếu du khách lưu lại lâu ngày cùng sống với người dân, du khách sẽ cảm nhận thấy sự trong lành của khí hậu nơi đây, thấy mình như được thư dãn hơn. Bên cạnh đó, du khách còn được tìm hiểu sâu về phong tục tập quán của người Tày, được đắm mình trong những làn điệu then, shi, lượn, được sống cùng với lễ hội cầu mùa, cầu mưa, lễ đầy tháng con, lễ mừng thọ người già...được tận mắt xem người dân bản địa nơi đây dệt thổ cẩm, nấu rượu ngô, đẽo thuyền độc mộc, thưởng thức những món ăn dân tộc do chính người dân tự nấu.

Người dân thôn Pác Ngòi rất hiếu khách, theo nhu cầu của du khách đến Vườn quốc gia Ba Bể ngày một đông, họ muốn ngủ lại trong những làng bản yên tĩnh để tìm hiểu về phong tục, tập quán các dân tộc, mấy năm gần đây người dân thôn Pác Ngòi đã biết làm du lịch. Nhiều hộ gia đình đã sửa sang lại chính ngôi nhà sàn của mình để đón khách đến ở. Trong quá trình khách đến nhà, chủ nhà tiếp đãi chu đáo, thân mật, cởi mở. Mỗi du khách đến nghỉ chỉ phải trả từ 40- 50 nghìn đồng. Du khách đến thăm quan, được chủ nhà giới thiệu các phong tục tập quán của thôn. Đội văn nghệ của thôn với những nghệ nhân tài năng luôn phục vụ du khách tận tình cả ngày lẫn đêm mà chỉ phải trả 200.000 đồng một lần biểu diễn.

Ông Mạch Văn Dũng, Trưởng thôn Pác Ngòi tự hào nói với chúng tôi: Thôn ông là một trong những thôn độc nhất vô nhị của tỉnh có dự án xây dựng thành làng văn hoá bảo tồn cùng với một làng văn hoá khác ở Tây Nguyên. Ngoài giữ gìn bản sắc văn hoá của thôn như: Hát shi, lượn; giữ lại những phong tục tập quán như cầu mùa, cầu mưa, lễ hội lồng tồng...làng văn hoá Pác Ngòi còn được đầu tư làm sống lại các nghề truyền thống như: Dệt thổ cẩm, đóng thuyền độc mộc, nấu rượu, đan chài lưới...cũng từ dự án xây dựng làng văn hoá, thôn Pác Ngòi đang được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp hơn. Nhà văn hoá thôn đang được xây dựng, Nhà nước cũng đã hỗ trợ người dân làm nhà vệ sinh, quy chuẩn đảm bảo vệ sinh môi trường. Hiện nay các gia đình trong thôn đều có nghề phụ, trong thôn không còn hộ đói, không có đối tượng nghiện hút, không có tình trạng trộm cắp xảy ra; các gia đình trong thôn luôn sống đùm bọc yêu thương lẫn nhau, giúp đỡ nhau khi hoạn nạn, chia sẻ công việc khi có chuyện vui, chuyện buồn, đây là những điều đáng quý nhất ở làng văn hoá Pác Ngòi.