Pa Thơm là thắng cảnh hang động hiếm hoi của tỉnh Ðiện Biên, thu hút ngày càng đông du khách.
Các nhà địa chất cho hay, ở vùng thung lũng giữa miền cao núi đá vôi, dưới bề sâu thường lắm mạch nước ngầm không bao giờ khô cạn (thế nên đồng bào địa phương đặt tên lòng chảo này là Nậm Loỏng), vì vậy thiên nhiên triệu năm đã có thể miệt mài tạo ra những hang động rộng lớn, kỳ vĩ với rừng thạch nhũ vô vàn hình khối, như Pa Thơm trên lưng chừng núi.
Ðường lên thăm động đã là hành trình thám hiểm hồi hộp mà thú vị. Quãng một giờ ngồi xe hơi từ TP Ðiện Biên Phủ, qua các triền thung lũng với những thảm lúa và hoa bao bọc làng xóm ấm áp, du khách đã đến chân núi đá phủ kín rừng già âm u mây mù bảng lảng, vẻ hoang sơ và huyền bí. Vượt qua suối Nậm Rốm bằng bè mảng, bạn bắt đầu cuộc hành trình leo núi thử thách sức dẻo dai, có hương rừng và tiếng chim tiếp sức và dẫn lối.
Càng lên cao, bạn càng có cảm giác thích thú như lên xứ mây mù mờ ảo. Và khi cửa hang lờ mờ hiện ra phía trước, nhìn xuống chân núi, bạn ngỡ ngàng như đứng trước cánh đồng mây bông xốp vần vụ dưới ánh nắng mặt trời; lấp lóa dưới thung lũng là dòng Nậm Rốm mảnh như sợi chỉ thêu ngũ sắc.
Ðợi khách từ vạn năm trước cửa hang, là chú voi nhũ đá khổng lồ, gợi tưởng tượng thế giới muông thú vô cùng khôi vĩ thời hồng hoang huyền thoại. Chú voi hiền lành ngửng mặt nhìn trời vẻ mừng rỡ như sắp bật tiếng gầm gọi gió, cặp ngà bắt chéo trông thật lạ mắt.
Vào sâu hơn, khách bỗng hoảng hốt sững người khi bắt gặp con trăn khổng lồ thân lớn ngang chiếc nong cỡ đại, da bóng loáng như vừa mới trườn ra từ đáy hang sâu thẳm. Nhưng là trăn nhũ đá. Chú trăn trải thân mình dài gần 20m, vẻ như là trăn dữ, đã bị một Thạch Sanh thời thượng cổ chém rời thành mấy khúc, trước khi kịp dời hang đi gây họa các bản làng.
Càng vào sâu, các đồ hình thạch nhũ càng muôn vẻ, tả gợi về đất trời, cỏ cây, muông thú, thiên thần, ác quỷ... thật nhiều, còn trìu tượng nhiều ẩn dụ thì triền miên không dứt, như cả một kho mật mã chất chồng, khiến bạn phải dừng chân mê mải nhìn ngắm, tưởng tượng và suy ngẫm lẽ huyền vi trời đất. Và các hang động nhánh, các lối rẽ khuất khúc dẫn vào thế giới bí ẩn, cũng nhiều hơn. Dân địa phương nói chưa có ai thám hiểm hết lòng hang, vì muốn thế hẳn phải mất nhiều ngày, nhất là vào sâu khó tìm được lối ra.
Tuy nhiên, đã có thể là mãn nguyện nếu du khách lần theo vài tích chuyện lâu đời về tình duyên trần thế, mà tìm vào thưởng ngoạn vài ba động đẹp. Như là động tiên lộng lẫy trên đường đi sâu xuống đáy hang. Căn phòng mờ ảo bỗng lấp lóa ánh vàng ánh bạc khi ngọn đuốc thắp lên. Những mâm vàng, mâm bạc óng ánh bầy dưới chân tường mầu trắng ngà tinh khiết. Chiếc giường đá trải nệm nhũ mượt mà thấp thoáng sau bức màn gió mỏng mảnh đan bằng sợi đá mà hệt như dệt bằng sợi bạc, có thể nhẹ lay trước gió...
Kiệt tác về trang trí nội thất này của thiên nhiên, được truyền tụng là dành cho ngày cưới một nàng tiên thuở xa xưa với một hoàng tử xứ Mường. Nhưng đám cưới không thành, vì tình duyên ấy không vượt qua được ngăn cách vời vợi của cõi trần bụi bặm và cõi tiên thoát tục. Ðộng tiên như một hoài niệm muôn đời về ước nguyện lứa đôi vĩnh cửu, nhưng hạnh phúc trần gian thì lại mong manh...
Pa Thơm ẩn tàng nhiều ấn tượng, quyến luyến bước chân du khách. Du lịch địa phương có chương trình khảo sát kỹ càng danh thắng hiếm lạ này và tạo ra các dịch vụ cần thiết làm hài lòng khách thăm hang.
( Nguồn: Báo Nhân Dân)