Trước đây, khoai deo thường có độ cứng “đáng sợ”. Có lẽ do đặc trưng không lẫn vào đâu của mùa đông Quảng Bình mà bao nhiêu nắng mùa hạ đều được gom hết gửi vào lát khoai deo cất dành cho mùa đông. Để tránh cái lạnh xé da và những trận mưa rả rích dai dẳng, gặm nhấm khoai deo trở thành thú vui của nhiều tầng lớp - từ bình dân lao động đến những cô cậu học trò lén giấu trong cặp sách mang đến lớp và cả những nhân viên văn phòng “ngồi nhai cho đỡ buồn”. Chầm chậm để vị ngọt bùi của lát khoai tan chảy nơi đầu lưỡi, cái cung cách thưởng thức mộc mạc đó phần nào thể hiện tâm hồn người Quảng Bình: từ tốn nhưng có chút chịu đựng, kham khổ.
Ngày nay, với cuộc sống bận rộn đủ bề, lát khoai deo có những cách tân khác biệt: vừa dày thêm lại có độ dẻo vừa phải. Khi đụng đầu lưỡi chỉ muốn nhai ngấu nghiến cho “bỏ ghét”, vừa đụng phải chân răng đã dính chặt khó gỡ, lại nhai liên hồi đến sái quai hàm ấy vậy mà ai cũng mê. Có thể vì một lẽ khoai deo đã là nét hàng vặt quá đỗi quen thuộc với người dân Quảng Bình, không ai lớn lên lại chưa một lần thử vị ngọt bùi của khoai.
Khoai lang củ có tác dụng rất tốt cho sức khỏe, cung cấp vitamin A, C... tốt cho dạ dày, góp phần chữa bệnh tiểu đường, cân bằng nước trong cơ thể, bổ sung chất khoáng, chất xơ nên tốt cho cả người bệnh trĩ. Do đó khi thành phẩm khoai deo ra đời, mọi người vẫn thường đùa nhau mua “sâm đất” quý giá tặng bạn bè, người thân ngụ ý cầu chúc sức khỏe./.
