Ngọn đồi Arcopolis - Đỉnh núi thiêng của Athens - là một trong những địa danh quan trọng nhất của thành phố này. Nơi đây là một trung tâm của nền văn minh cổ Hy Lạp trong thời đại của Perikless, lưu giữ nhiều kiệt tác kiến trúc.
Ngọn đồi này có người ở từ thời kỳ Đồ đá mới. Nhiều thế kỷ sau đó, nơi đây vừa là nơi thực hiện các nghi lễ cúng tế, vừa là nơi cư trú của người dân. Những công trình quý như tượng và bình bằng đá, đồng và đất sét cho thấy, thành phố do nữ thần Athena bảo trợ này được xây dựng từ thời kỳ Archaic (650-480 BC).
 |
| Tượng nữ thần Athena. (mlahanas) |
Trong giai đoạn Cổ điển (450-330 BC), 3 ngôi đền Parthenon (thờ tượng thần Athena của Fidias - Athena Parthenos), Erechtheion (thờ nữ thần Athene bảo hộ thành phố) và đền Nike (thờ nữ thần chiến thắng Nike, người tùy tùng của Athena) được xây dựng lại từ đống đổ nát của thời kỳ trước đó
Các công trình ở Acropolis là đại diện tiêu biểu cho từng giai đoạn huy hoàng của thành phố Athens trong lịch sử. Nơi đây cũng từng có thời kỳ chịu ảnh hưởng của đạo Cơ đốc, sự thống trị của triều đình Franks và đế chế Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi Athens được giải thoát khỏi ách thống trị Thổ, phục hưng và bảo tồn những di tích cổ này là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của nhà nước Hy Lạp.
Đền Parthenon, công trình quan trọng và nổi tiếng nhất của nền văn minh Hy Lạp cổ đại này, là nơi thờ Athena, nữ thần bảo hộ của thành phố. Đền được xây dựng từ năm 447 đến 438 BC. Các tác phẩm điêu khắc được hoàn thành vào năm 432 BC. Perikles, chính trị gia nổi tiếng của Athens là người khởi xướng xây dựng. Tổng công trình sư là nhà điêu khắc nổi tiếng Pheidias, và các kiến trúc sư chính là Iktinos, Kallikrates. Ngôi đền này chỉ dùng đá hoa cương trắng lấy từ đỉnh Pentelicus gần Athens và có nhiều cột trụ. Trong nội điện có một bức tượng nữ thần Athena bằng ngà và vàng, do Fidias chế tác.
 |
| Đền Parthenon. (Aku-aku) |
Hai bên tường của ngôi đền được minh họa bằng các chi tiết thần thoại. Phía đông, bên trên cửa lớn là cảnh Athena chào đời. Còn ở phía tây là cảnh cuộc chiến giữa Athena và thần Poseidon tranh giành đặt tên cho Athens.
Người Thổ Nhĩ Kỳ dùng đền Parthenon làm kho chứa thuốc súng, còn quân Venice, dưới sự chỉ huy của đô đốc Morosini đã vây hãm thành phố này vào năm 1687. Một quả đạn đã rơi trúng đền Parthenon, gây nổ lớn và phá hủy gần hết công trình này.
Thảm họa đối với ngôi đền thiêng tiếp tục xảy ra vào đầu thế kỷ 19, khi Đại sứ Anh tại Constantinople, Huân tước Elgin, ra lệnh chuyển một số lượng lớn các tác phẩm điêu khắc như trụ gạch, trán tường về Anh và bán cho Bảo tàng quốc gia nước này. Hiện nay, những tác phẩm này vẫn được trưng bày tại bảo tàng.
 |
| Mái vòm Carytids của đền Erechtheion. |
Một công trình tiêu biểu nhất là đền Erechtheion được xây dựng vào năm 420 BC, theo phong cách kiến trúc Ionic. Công trình này có cổng lớn ở phía Bắc và mái vòm Caryatids nổi tiếng ở phía nam. Đền chính được chia làm hai phần, thờ hai vị thần của Attica là Athena và Poseidon. Trong đền có một cột trụ bằng gạch, minh họa bằng hình ảnh thần bảo hộ Poseidon chào đời.
(Theo_Tuoi tre)
