Hiếm có một thành phố nào lại nằm gọn trong một pháo đài, hiện còn nguyên để mỗi năm lôi cuốn 3 triệu khách lãng du. Đó cũng là lý do mà cách đây vừa tròn 10 năm, UNESCO công nhận Carcassonne là di sản thế giới.
Trong nhiều nét đặc sắc của văn minh Châu Âu, thì kiến trúc cổ là đáng chú ý hơn cả. Nhiều toà lâu đài, thành phố thời Trung cổ vẫn sống sót được qua nhiều trăm năm, nay lại được coi là địa chỉ cần tham quan hàng đầu đối với khách du lịch khắp nơi.
Carcassonne là thành phố nhỏ ở miền Tây Nam nước Pháp, cách Toulouse khoảng 90km và Paris khoảng 700km. Thành phố này có cái địa lợi xưa nay. Một thời nơi đây nằm ở trục đường giao thông giữa các quốc gia cổ đại của Pháp và Tây Ban Nha. Các cuộc chiến tranh thời đế chế La Mã và thời Trung cổ đã biến mảnh đất này trở thành vị trí hiểm yếu, đường giao thông huyết mạch và cũng chính vì vậy, một thành phố pháo đài tất yếu được sinh ra giữ vai trò quân sự quan trọng.
Đổ về Carcassonne hôm nay là du khách khắp nơi trên thế giới, nhưng đông nhất vẫn là đi du lịch bằng ôtô, cứ nhìn biển số xe ôtô của các nước thuộc khối EU thì biết. Người các nước Châu Âu có cái thú đi vòng quanh các danh lam thắng cảnh khắp các nước lân bang trong khối mà khỏi phải bất kỳ một giấy phép nhập cảnh nào. Mà điểm đến Carcassonne là số 1 cho bất kỳ ai muốn thấy một vẻ đẹp Trung cổ đích thực.
Sừng sững một toà thành còn nguyên vẹn nằm trên đồi cao. Thành được xây bằng đá hộc màu xám, thời gian không thể thay đổi được sắc đá, đã là một vẻ đẹp vĩnh hằng in dấu trên nền trời xanh. Bờ thành dựng đứng, cao. Mặt thành được xẻ ra những rãnh vuông vắn, tiện cho phòng ngự bằng cung nỏ. Điểm khác với thành quách ở ta là không có hệ thống hào nước bao quanh, có thể là do địa thế trên cao. Với một thành trì pháo đài như vậy, thật khó mà dùng sức mạnh của gươm giáo, cung tên, ngựa chiến tấn công. Đã từng có những cuộc đánh phá lớn vào thành, điển hình vào năm 1355 (tương đương thời nhà Trần ở ta), nhưng rồi mọi cố gắng của đội quân đánh thành đều thất bại. Trong lịch sử, ngôi thành này được mệnh danh là bất khả chiến bại.
Không những kiên cố, thành Carcassonne còn mang một vẻ đẹp kiến trúc Tân Gô tích điển hình. Bên cạnh hệ thống tường thành, còn có hệ thống tháp canh là những khối hình trụ dài, chóp nhọn, in hình trên bầu trời như những ngọn bút chì đang viết thơ lên trời xanh. Có thể đếm được có đến 53 "ngọn bút chì" như vậy. Thành được xây vào thế kỷ thứ 13, đến thế kỷ thứ 17 thuộc về một tỉnh biên giới của nước Pháp. Khi đó, vai trò quân sự của ngôi thành pháo đài này giảm dần, thay vào đó là vị trí kinh tế trung tâm của một vùng.
Có lẽ sớm có ý thức bảo tồn di sản, vì thế người Pháp đã trùng tu toà thành nhiều đợt và ngay từ năm 1853. Ngày nay, ta còn thấy nguyên vẹn những nét cổ kính không lai tạp của một toà thành trải dài hơn 2,6km. Ngoài khía cạnh pháo đài phòng thủ. Carcassonne còn là một thành phố nhỏ bên trong. Ngày nay, vẫn còn thấy những phố hẹp, quanh co, lát đá, những giếng nước công cộng có thành đá cao, quảng trường, nhà cổ lợp mái ngói âm dương...
Đến nay, thành phố pháo đài này trở thành điểm nhấn du lịch của một vùng. Viên ngọc di sản này được nâng niu. Không có tình trạng lấn chiếm, không có một nhà dân. Chỉ có cửa hàng lưu niệm và dịch vụ. Đến đây, có thể biết được lịch sử của mảnh đất này có từ 5500 năm. Có thể được chiêm ngưỡng nhà thờ Thánh Nazaire xây bằng đá từ thế kỷ thứ 11 đến thế kỷ 14. Du khách có thể đi xe ngựa kéo, những con ngựa miền nam to gấp rưỡi ngựa các vùng khác, để di dạo một vòng những con đường mòn một thời là phố xá. Cũng có thể đi thăm một trong 53 chiếc tháp canh có tên gọi là tháp Narbonne. Bên trong có cả một kho lương thực khổng lồ, chứa đến 1000 con lợn ướp muối, nuôi được 100 con bò, đủ để nuôi sống đạo quân giữ thành trong những ngày bị vây hãm.
Bên cạnh cái thành phố pháo đài khép kín, còn có một thành phố tên gọi là Basse, bên kia sông Aude. Đây là thành phố kế thừa Carcassonne, khi nơi đây biến thành trung tâm kinh tế một vùng, nổi tiếng bởi công nghệ dệt len, sản xuất giày và rượu vang. Nơi đây cũng có di tích nhà thờ Thánh Michael và Thánh Vincent có từ thế kỷ 13. Một số thắng cảnh khác như chiếc cầu đá Marengo nối hai thành phố cũ và mới, hồ Cavayene là trung tâm vui chơi giải trí. Du khách cũng có thể đi thuyền du lịch dọc kênh đào Midi, có thể từ đây ra đến tận Địa Trung Hải hoặc Đại Tây Dương.
(Nguồn: Báo Lao Động)
