Aland - đảo xanh Phương Bắc

Nếu thỉnh thoảng có vài ngày nghỉ, người Thụy Điển thường ra đảo chơi. Åland là một trong những chọn lựa của những người ở khu vực biển Baltic này. Åland không quá nhỏ để dễ gây nhàm chán, cũng không quá lớn để khiến người ta mất cảm giác được nghỉ ngơi.

Tàu Pommern ở bờ Tây

Åland vào tháng Tư đã có nắng chan hòa, dù trời vẫn còn lạnh. Hòn đảo tĩnh lặng, êm đềm mà tâm điểm là thành phố nhỏ có tên Mariehamn thu hút du khách bằng nét đẹp thanh thoát và nhã nhặn.

Hành trình một mình

Từ thủ đô Stockholm, người ta có khá nhiều đảo và những chuyến hải trình để lựa chọn. Người Stockholm thích ra đảo chơi trong những ngày nghỉ để tận hưởng cảm giác gần gũi với thiên nhiên và để tắm nắng, câu cá, cắm trại… Cũng có những người thích lên tàu đến một số hòn đảo gần Stockholm nhưng lại là đất của Phần Lan, vì những chuyến tàu này được bán hàng miễn thuế.

Tôi thì khác, vì đã cảm thấy mệt mỏi với chuyện loay hoay suốt ngày ở nhà hoặc trong thư viện nên quyết định ra đảo chơi và đã chọn Åland, không để ý rằng hôm đó là Red Day. Ở những nước Bắc Âu, đó là ngày tất cả mọi người được nghỉ, không cơ quan, cửa hàng nào mở cửa cả. Cũng vì vậy mà tôi đã có một ngày gần như hoàn toàn một mình lang thang ở Åland.

Bảy giờ sáng, chuyến xe buýt rời khỏi bến tàu điện ngầm Tekniska Hogskolan để đến chỗ đậu tàu Eckero. Con tàu Eckero khá lớn, cao ba tầng, có một siêu thị bán hàng miễn thuế, vài nhà hàng nhỏ và những máy chơi game. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn chỉ xem đấy là một chiếc phà lớn và sang trọng chứ chưa phải tàu. Sau hơn hai tiếng ngắm biển Baltic cuối mùa đông lặng lẽ, không có sóng (và nghe nói là nước biển cũng không mặn lắm), chúng tôi bắt đầu ngấm dần cảm giác say tàu, nhưng may Åland đã ở rất gần.

Tàu cập vào cảng phía Bắc đảo. Åland là một quần đảo nhỏ nằm trong khu vực biển giữa Thụy Điển và Phần Lan. Về mặt chính trị, đây lại là vùng tự trị thuộc về Phần Lan song 95% dân số Ao land nói tiếng Thụy Điển như tiếng mẹ đẻ. Dân số trên đảo Åland khá ít, chỉ chiếm 0,5% dân số Phần Lan. Mariehamn - thủ phủ của Åland - chỉ có hơn 10.000 dân và là thành phố nhỏ nhất của Phần Lan.

Åland có nghĩa là vùng đất của nước hoặc đơn giản là vùng đất nổi giữa biển. Và những “vùng đất nổi” giữa biển ở gần cực với khí trời se se khác hẳn những hòn đảo miền nhiệt đới quen thuộc của du khách châu Á. Ở đây không có cát trắng và nắng nóng đến mức người ta chỉ thích lao xuống biển tắm hoặc nằm dài phơi mình.

Những bông hoa đầu tiên

Åland chỉ có những rừng cây xanh thẳm, những bến neo các con tàu nhỏ sang trọng và những dãy phố yên tĩnh với những ngôi nhà gỗ nhiều màu xinh đẹp. Không quyến rũ nóng bỏng, nhưng Ao land đẹp như một cô tiểu thư thanh lịch, biết mình đẹp và thấy chẳng cần thiết phải ồn ào khoe ra vẻ đẹp ấy. Nhiều lần khi lang thang trên những nẻo đường Bắc Âu, tôi tự hỏi đó có phải là nét chung của các xứ sở phương Bắc không, khi sự thanh lịch và đúng mực hoàn chỉnh đến mức khiến người ta dễ lầm với vẻ kiêu kỳ.

Suốt cả ngày lang thang ở Mariehamn, hầu như chúng tôi không gặp ai cả. Các bảo tàng, cửa tiệm, nhà thờ, trường học đều đóng cửa. Chỉ có đèn đường vẫn hoạt động, dù rất ít bóng xe qua. Thỉnh thoảng mới có vài người đi bộ lững thững hoặc đạp xe thư thả. Mãi cho đến buổi chiều, tình cờ trên đường lang thang, chúng tôi mới gặp một nhóm các cô bé cậu bé chơi trò truy tìm kho báu. Thị trấn nhỏ, đi bộ loanh quanh là gặp nhau. Nhớ ngày còn đi học chúng tôi cũng từng chơi kiểu đi tìm kho báu như thế trong những công viên lớn lúc nào cũng đông người, còn ở đây các em nhỏ chơi từ bờ Tây sang bờ Đông của cả một thành phố mà hầu như chẳng gặp ai.

Thành phố Mariehamn nhỏ nhắn và thanh lịch

Quảng trường trung tâm Mariehamn

Thường thì khi đi chơi, chúng tôi cố gắng in bản đồ trên mạng mang theo, hoặc tìm một tấm bản đồ tại các bến xe buýt, ga tàu điện để biết mình nên đi những nơi nào. Nhưng ở Mariehamn thì chẳng cần sử dụng đến bản đồ hay sách hướng dẫn du lịch. Thành phố nhỏ, lại vắng nên chúng tôi cứ lang thang, thích đến đâu thì đến. Không ngờ chỉ trong chưa đầy một ngày, chúng tôi đã đi gần hết thành phố và hầu như có thể vẽ được ra bản đồ của thành phố này.

Mariehamn có hai cảng. Một cảng nằm ở bờ biển phía Tây và một cảng nằm ở bờ biển phía Đông. Đi bộ từ cảng này sang cảng kia chỉ mất chưa đầy nửa giờ. Bờ Đông của Mariehamn tập trung những cơ quan quan trọng, viện bảo tàng, những khách sạn lớn nhìn ra vịnh, những nhà hàng nổi trên những chiếc tàu (trong đó có một nhà hàng Thái) và có khu vực đậu của rất nhiều canô, thuyền nhỏ thuộc sở hữu tư nhân. Bờ Đông Mariehamn dường như chỉ có hai màu: màu xanh dương của trời biển và màu trắng của những con thuyền cùng những loài chim.

Sang đến bờ Tây, có thể chiêm ngưỡng một trong những con tàu biển sống động trên thế giới: tàu Pommern. Chiếc tàu này được hạ thủy năm 1903 ở Glassgow (Anh), thường chuyên chở ngũ cốc từ vịnh Spencer (Úc) sang những khu cảng ở Anh hoặc Ireland cho đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ. Tất cả những chiếc tàu lớn cùng thời cho đến nay ít nhiều đã được sửa sang lại, riêng Pommern độc đáo chính ở chỗ vẫn còn trong điều kiện “nguyên thủy” và trở thành một bảo tàng sống y như khi vẫn đang là một tàu chở hàng lớn đây đó trên các đại dương.

Những con đường nối giữa hai bờ Tây và Đông rộng rãi và đẹp như trong tranh với những ngôi nhà gỗ thanh lịch, màu sắc trang nhã ở hai bên. Nhà ở Mariehamn thường được làm mềm đi bằng cách tạo những đường viền mái hình cung hoặc đa giác, ngoài ra những màu viền khung cửa màu trắng như cũng có tác động phụ họa. Tháng Tư, mùa xuân bắt đầu đến Bắc Âu mà dấu hiệu nổi bật là những bông hoa nho nhỏ dù trời vẫn còn khá lạnh và cây lớn vẫn còn khẳng khiu, chưa ra lá.

Nhà thờ duy nhất chúng tôi gặp trên đường đi khác hẳn với những nhà thờ hoành tráng khác của châu Âu. Đó là nhà thờ St. Goran được xây cất bằng gạch đỏ giản dị đến mức không ngờ. Dù được xây từ năm 1927 và có những ô kính thủy tinh màu đẹp mắt, đây là nhà thờ “tân thời” nhất trên quần đảo Åland vì hầu hết những nhà thờ còn lại đều có mặt từ những thế kỷ trước, có nhà thờ xuất hiện từ thời Trung cổ.

Người ta bảo mùa hè ở Mariehamn rất vui, vì đây là thành phố hoàn toàn để nghỉ ngơi, vui chơi, du lịch dã ngoại với hàng quán nhộn nhịp, những lễ hội âm nhạc, các đám cưới độc đáo, đặc biệt là các hội chợ tái hiện lại thời kỳ hùng mạnh của cướp biển Viking. Ở đây còn có dịch vụ lặn biển để tham quan những xác tàu đắm vì vùng biển quanh Åland có tàn tích của khoảng hơn 500 con tàu… Nhưng đó là hoạt động hấp dẫn của mùa hè, còn khi trời mới chớm sang xuân, lại trong một ngày Red Day, cả thành phố yên ắng như nàng công chúa nhỏ nhắn, thanh lịch trong giấc ngủ thật đáng yêu.