Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Mù Cang Chải (Yên Bái) - điểm đến hấp dẫn
Nói đến huyện Mù Cang Chải là nói đến ruộng bậc thang - một kỳ quan của người Mông đã được công nhận là danh thắng quốc gia. Nhưng đến nơi đây mà không đi đến Khu bảo tồn loài sinh cảnh Chế Tạo thì quả là một khiếm khuyết.
Nằm trên dải sơn mạch Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, rừng Chế Tạo được đánh giá là khu rừng nguyên sinh đẹp bậc nhất bởi còn khá nguyên vẹn với nhiều loài cây lá rộng, lá kim và thảm thực vật phong phú cùng 788 loài thực vật bậc cao, động vật phong phú và tính đặc hữu cao, đặc biệt với loài vượn đen tuyền, niệc cổ hung, gà lôi tía, voọc xám...
Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Mù Cang Chải nằm trên địa bàn các xã Chế Tạo, Nậm Khắt, Púng Luông, Lao Chải, Dế Xu Phình, là một vòng cung tạo thành bởi một hệ thống núi cao từ 1.700 - 2.500m, bao quanh xã Chế Tạo và vùng đầu nguồn của sông Nậm Chải, đây là khu vực rừng phòng hộ lưu vực hệ thống sông Đà. Thảm thực vật trong Khu bảo tồn chủ yếu là các loài cây lá rộng thường xanh và cây lá kim như: pơ mu, thông tre...
Đặc biệt trên phần đỉnh núi phía đông có một thung lũng rộng gần 1km2, rất bằng phẳng kiểu rừng hỗn giao lá rộng, lá kim á nhiệt đới với một số loài cây ưu thế như: thiết sam, bông sứ, re hương, sồi Lào có đường kính 2 - 3m. Khu bảo tồn có tính đa dạng cao về thực vật, qua kết quả 3 đợt điều tra của Tổ chức Bảo tồn động, thực vật Quốc tế (FFI) đã thống kê được 788 loài thực vật bậc cao có mạch thuộc 480 chi, 147 họ và 5 ngành, trong đó có 33 loài thuộc diện quí hiếm được ghi vào sách Đỏ Việt Nam và thế giới. Trong đó có 2 loài thuộc cấp nguy cấp, 4 loài thuộc cấp bị đe dọa nguy cấp, 7 loài thuộc cấp hiếm, có 190 loài cho gỗ thuộc 54 họ, chủ yếu là nhóm gỗ hồng sắc và tạp mộc.
Cũng tại đây đã điều tra phát hiện có 267 loài cây làm thuốc theo kinh nghiệm của y học cổ truyền dân tộc, những cây thuốc này có thể sử dụng vào các bài thuốc, toa thuốc đông y để chữa trị nhiều chứng bệnh đau xương khớp, bệnh đường tiêu hóa, đường hô hấp, bệnh gan, thận, cảm sốt và bệnh ngoài da... Vào mùa hoa, rừng được bao phủ bởi hoa đỗ quyên và lan nở đẹp mê hồn, ngắm nhìn cả ngày không biết chán. Động vật trong khu bảo tồn rất phong phú và cho thấy tính đặc hữu cao, trong đó đặc biệt có loài vượn đen tuyền.
Các đợt khảo sát đã thống kê được 241 loài, 74 họ, 24 bộ động vật xương sống, trong đó có 54 loài thú, 132 loài chim, 26 loài bò sát, 26 loài lưỡng thể, đặc biệt có 42 loài động vật quí hiếm trong sách Đỏ Việt Nam và 28 loài ở mức độ bị đe dọa toàn cầu. Chú ý hơn là loài vượn đen tuyền hiện tại ở Việt Nam chỉ còn khoảng 120 cá thể, thì ở rừng Chế Tạo có 100 cá thể; chim có tới 127 loài như: gà lôi, gõ kiến, cú mèo, đại bàng, riêng khướu có đến 41 loài như: khướu vằn, khướu đầu hung, khướu đuôi cụt, khướu lùn đuôi đỏ...
Quanh những dãy rừng nguyên sinh là nơi quần cư của đa phần đồng bào dân tộc Mông với một nền văn hoá phong phú, phản ánh nhận thức về cuộc sống thực tại gắn với thiên nhiên và nét văn hoá đặc trưng trong các làn điệu dân ca như: tiếng hát tình yêu, cưới xin, ru con, đặc biệt dân ca Mông thông qua tiếng sáo Mông đã làm xao xuyến lòng bao du khách. Sau khi điền dã rừng nguyên sinh, du khách về với bản làng người Mông ăn mèn mén, cơm xôi, cơm lam chấm với măng ớt và rau rừng, uống bát rượu ngô ấm áp tình người vùng cao thì thật tuyệt!
Đến với Khu bảo tồn loài, sinh cảnh Mù Cang Chải dù chỉ một lần du khách cũng cảm nhận được sự giàu có của thiên nhiên, sự đặc sắc của văn hoá, sự ấm áp của tình người. Đường đến rừng Chế Tạo tuy xa và khó đi nhưng lại rất thú vị. Quang cảnh thay đổi liên tục trên đường từ những thửa ruộng bậc thang đẹp mê hồn tới những thác nước tung bọt trắng xoá và tiếng róc rách của dòng suối, tiếng gió thổi rừng cây tạo nên bản nhạc không lời lúc du dương, tình tứ lúc hùng tráng đại ngàn. Bên những con đường quanh co, uốn khúc trên các sườn đồi, sườn núi bạt ngàn hoa đỗ quyên, cúc dại ...và rồi bạn đã đến là không muốn về!
Nguồn: Báo Yên Bái
