Nét đẹp thổ cẩm của người Pà Thẻn (Hà Giang)
Một ngày đầu thu, chúng tôi có mặt tại bản văn hóa du lịch My Bắc, xã Tân Trịnh, huyện Quang Bình, Hà Giang – Đây là một bản văn hóa với 100% số dân là người dân tộc Pà Thẻn. Suốt chặng đường dài từ huyện Bắc Quang đến Quang Bình, chúng tôi bất ngờ gặp rất nhiều những sắc đỏ rực rỡ trên các bộ trang phục của người phụ nữ Pà Thẻn xen lẫn giữa màu xanh của núi rừng bạt ngàn miền cao nguyên.
Cầm trên tay những bộ trang phục truyền thống, du khách khó có thể hình dung được những người phụ nữ Pà Thẻn đã phải mất bao nhiêu công sức và thời gian để dệt lên những sản phẩm thổ cẩm độc đáo của dân tộc mình.
Nhìn những bộ quần áo truyền thống của phụ nữ Pà Thẻn chúng ta có thể nhận thấy rất rõ màu đỏ là gam màu chủ đạo trên toàn bộ trang phục, từ quần, váy, áo, khăn, thắt lưng... Trước đây, người Pà Thẻn thường tự trồng cây lanh lấy sợi để dệt thổ cẩm và may quần áo, những năm gần đây họ thường mua chỉ công nghiệp ngoài chợ về dệt cho đỡ tốn công sức.
Thời gian để dệt hoàn thiện một bộ trang phục với một người cũng phải mất hơn một tháng. Trong đó khó làm và mất nhiều thời gian nhất là những họa tiết, hoa văn cầu kỳ. Phụ nữ Pà Thẻn ở My Bắc hầu như ai cũng biết dệt quần áo vì trước khi về nhà chồng người con gái được mẹ truyền dạy cho kỹ thuật và từng công đoạn dệt, họ phải tự tay dệt cho mình bộ váy áo mới để mặc trong ngày cưới. Một vài năm gần đây người Pà Thẻn dệt quần áo ít dần hơn so với trước, trang phục truyền thống cũng chỉ được mặc vào những ngày lễ, ngày tết, ngày làng có đám cưới và chợ phiên... còn lại những ngày thường không mấy ai mặc.
Với bàn tay khéo léo, tài hoa của mình, người phụ nữ Pà Thẻn dệt lên những tấm váy xòe cầu kỳ và độc đáo cuốn hút sự chú ý của nhiều nhà nghiên cứu và du khách bốn phương.
Bản văn hóa du lịch My Bắc được được Nhà nước đầu tư cơ sở vật chất, dịch vụ để phát triển làng văn hóa du lịch cộng đồng. Những năm qua đã có không ít các đoàn khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào vùng cao nơi đây, những món quà để du khách lựa chọn mua làm lưu niệm hoặc trao tặng người thân không thể thiếu những bộ trang phục thổ cẩm truyền thống này.
Giá trung bình của mỗi bộ trang phục khoảng từ 600 - 800 ngàn đồng/bộ. Khách du lịch đến My Bắc ngày càng đông, nhu cầu mua thổ cẩm càng lớn, không đủ hàng để cung cấp cho khách. Nắm bắt được nhu cầu và thị hiếu của du khách, đồng thời nhằm gìn giữ, bảo tồn nghề dệt truyền thống của người Pà Thẻn, năm 2008, được sự hỗ trợ từ nguồn vốn của nhà nước (Trung tâm khuyến công tỉnh Hà Giang) chị Phù Thị Thiên đã mạnh dạn đứng ra vận động, tập hợp những chị em khéo tay, dệt giỏi của làng mình để thành lập HTX dệt thổ cẩm đầu tiên của huyện. Khi mới thành lập HTX đã tổ chức đào tạo nghề dệt cho hơn 30 học viên là các chị em phụ nữ trong bản làng. Những ngày mưa gió, nhàn rỗi, các chị lại tập trung dệt thổ cẩm để có thêm nguồn thu nhập. Từ khi thành lập đến nay HTX dệt thổ cẩm của chị Thiên đã làm và bán cho khách du lịch hàng trăm bộ quần áo. Tâm sự với chúng tôi, chị Thiên nói: Khách du lịch đặc biệt là người nước ngoài rất thích mua những bộ trang phục của dân tộc Pà Thẻn. Sản phẩm dệt thổ cẩm của HTX đã được mời tham dự nhiều cuộc triển lãm như triển lãm “Ký ức Long Biên” tại Hà Nội và nhiều cuộc triển lãm khác nhằm giới thiệu những nét văn hóa truyền thống của người Pà Thẻn.
Hiện nay, HTX dệt thổ cẩm của My Bắc đã nhận được đơn đặt hàng của một số doanh nghiệp trong nước. Sản phẩm không chỉ đã có thể cung ứng tốt cho khách tại chỗ mà có khả năng làm theo các đơn hàng lớn. Tuy nhiên theo chị Phù Thị Thiên thì để có đầu ra ổn định cho sản phẩm truyền thống thì vẫn là điều mơ ước không chỉ của riêng chị mà còn của nhiều đồng bào dân tộc nơi đây.
Nguồn: Báo Du lịch
