“Bên nước ngọt, biển cho muối nhiều, bên
nước ngọt, phù sa vun bồi; dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu…”
những mô tả về xứ Bạc Liêu trong bài Bạc Liêu hoài cổ của Thanh Sơn là
ấn tượng của nhiều lắm – những con người chưa về vùng đất biển phù sa
này.
|
|
| Tung tăng trước khu lăng mô trong chùa Xiêm Cán |
Bây giờ quê hương công tử Bạc Liêu sao mà lặng lẽ. Thắng cảnh ít ỏi,
hoang sơ, ngành du lịch không để lại chút dấu ấn “pro” nào vậy mà vẫn
lưu luyến đến quặn lòng…
Về Bạc Liêu danh tiếng
Bạc Liêu đón tôi bằng cơn mưa dầm dề ngày cuối tuần. Ánh nắng không
đủ sức rẽ tầng mây xám xịt cho ngày chút sắc vàng. Chuyến balô một mình
của tôi hướng về chùa Xiêm Cán – ngôi chùa được coi là đẹp nhất của Bạc
Liêu và đã tồn tại hơn một thế kỉ.
|
|
| Nhiều trẻ em Khmer còn đi bắt cá phụ gia đình |
Nằm đối diện với con đường chạy ra biển, dẫn các trang trại nuôi tôm
mênh mông của dân Bạc Liêu là chùa Xiêm Cán – ngôi chùa, cũng là ngôi
trường của người Khmer - dân tộc sống khá đông ở Xã Vĩnh Trạch Đông.
Vừa qua lễ Ok Om Bok được tổ chức vào ngày trăng rằm tháng 10 âm lịch
hàng năm – Lễ hội được coi là quan trọng nhất trong ba lễ: Chol Thnăm
Thmây, Đôn Ta, Ok Om Bok của người Khmer nhưng ngôi chùa chẳng còn chút
dư âm của ngày tết.
Lễ hội Ok Om Bok diễn ra vào thời điểm chuyển dần từ mùa mưa sang
mùa khô, mùa màng nông nghiệp bắt đầu cho thu hoạch, trong đó có nếp
mới. Theo truyền thuyết, để ghi nhớ công ơn của Thần Mặt trăng - vị
thần điều động mùa màng trong năm, người Khmer lấy nếp mới thu hoạch
giã thành cốm dẹp để cúng trăng và tiến hành các nghi thức tạ ơn Thần
mặt trăng và tiễn đưa thần nước.
Bước 17 bậc thang của chùa Xiêm Cán để vào trong chánh điện, còn gọi
là Sala theo tiếng Khmer, một mình tôi ngẩn ngơ giữa chốn tôn nghiêm.
Không có nhang khói nghi ngút như những ngôi chùa nổi tiếng khác, xung
quanh tôi, bốn bức tường và nóc chánh điện đầy tranh vẽ về quá trình tu
hành khắc khổ của Đức Phật Thích Ca qua vô lượng kiếp mới đạt thành.
Ánh sáng của một ngày mưa âm u lọt vào chánh điện. Nơi đây, các sư cả
đã tu tập cả đời, nghe những bi ai của cõi trần, thấu chữ từ bi, dạy
chúng sinh năm điều quan trọng của đời người và cuộc sống là: sống lâu,
sắc đẹp, an vui, sức mạnh, trí tuệ.
Bác Sáu, một người sinh ra và lớn lên ở Bạc Liêu giải thích: Đối với
người Khmer, ngôi chùa vừa là chốn linh thiêng vừa là trường học, là
mái nhà chung che chở và đùm bọc về tinh thần và trí tuệ cho người dân,
là nơi hội tụ cả văn hóa và tâm linh của người Khmer. Gần gũi và quan
trọng như vậy nên chùa còn là sân chơi cho trẻ em. Trẻ em Khmer vẫn
thường tung tăng vui đùa ở khu vực các lăng mộ trong khuôn viên chùa
Xiêm Cán mà chẳng bao giờ bị cá sư cả la rầy. Đây cũng là sân chơi duy
nhất cho trẻ em của xã.
Ai đến Bạc Liêu cũng phải đi hết một ngày khu vườn nhãn, ra ngắm
biển bồi. Ngắm chứ không tắm bởi biển phù sa – không trong mà luôn đục
và sình. Kế đó là đến Khách sạn Công tử Bạc Liêu nằm ngay bờ sông trong
thị xã uống nước, tham quan hoặc thuê phòng nghỉ lại.
|
|
| Khách sạn Công tử Bạc Liêu |
Dấu ấn một thời vàng son của Bạc Liêu – xứ công tử nằm ngay bên bờ
sông lớn. Dinh thự của gia đình Đại Điền chủ lớn nhất Bạc Liêu Trần
Trinh Trạch – cha Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy, hoàn thành năm 1919
nay dẫu rêu phong vẫn uy nghi. Hai tòa nhà này ngày nay là dĩ vãng một
thời vàng son trong so sánh với những tòa nhà bề thế sinh sau đẻ muộn
khác ở xung quanh. Nền đường đã được tôn cao nên tòa nhà như thấp xuống.
Nhà ở của Đại điền chủ Trần Trinh Trạch nay là khách sạn, nhà hàng
phục vụ du khách. Nhiều nhà chòi mới được cất thêm trong khuôn viên “tư
gia Công tử Bạc Liêu” làm chỗ ăn, uống cà phê. Ở Bạc Liêu có hai Đại
điền chủ người Việt, một ông chăm chỉ làm ăn, một ông ăn chơi mát trời
nhưng người ta chỉ nhớ đến cậu Ba Huy với những huyền thoại nức tiếng:
đi vũ trường bằng sáu chiếc xe lôi: chiếc chở gây, chiếc chở nón… là
người mua báy lái đi thăm đồng đầu tiên ở Đông Dương, là công tử ăn
chơi “số dzách”… sẵn sàng “đốt tiền nấu trứng tỏ ra mình giàu”.
(Theo: Tuổi trẻ)
